Endometriozis

Endometriozis hastalığı ile kısırlık arasında sıkı bir ilişki vardır. Tüm kadınların yaklaşık 10% unda görülebilen bir hastalık olup gebe kalamayanların 30% unda rastlanmaktadır. Yani gebe kalmakta güçlük çeken kadınlarda Endometriozis daha sıklıkla görülmektedir. 

Endometriozis ismi, her ay gebeliğin yerleşmesi için hazırlanan ve gebelik olmazsa da adet kanaması ile atılan Endometrium diye bilinen rahim iç zarından alır. Endometriozis, endometrium denen  bu dokunun normal olması gereken yerden farklı yerlerde bulunmasından ibarettir. Daha çok yumurtalıklarda, fallop tüplerinde, periton denen karın boşluğunu örten zarda yerleşmektedir. Bu doku aynı adet dönemindeki hormonlardan etkilenerek hastalığın belirti ve şikayetlerine neden olmaktadır. 

Endometriozis hastalığında her ay adetle beraber yerleştikleri yerde kanama ile birlikte bir çok kimyasal maddeler açığa çıkararak şiddetli adet sancısı, karın içi ve tüplerde yapışıklıklar, ilişkide ağrı gibi şikayetlere neden olur. Tüplerde yapışıklık yaparak  fallop tüplerinin fonksiyonlarını bozar ve gebe kalma şansını azaltabilir. Ayrıca Endometriozis hastalığında yumurta kalitesinin bozulabileceği, rahim iç ortamının olumsuz etkilenerek gebelik şansının azalabileceği düşünülmektedir. 

Ayrıca yumurtalıklarda çikolata kisti denen Endometrioma Kisti oluşmasına neden olabilir ve bu kistler yumurtalığı tahrip ederek yumurtalık kapasitesini zayıflatır. Bu kistler için yapılan ameliyatlar yumurtalık kapasitesini daha da bozabilmektedir. Bu yüzden her çikolata kisti hemen ameliyat edilmemektedir. Özellikle iki taraflı, yumurta rezervi zaten az olan hastalarda ameliyat yumurta rezervini daha da bozacağı için gebe kalma şansını olumsuz etkileyebilir. Ancak hastanın doğurganlık sorunu yok ve şiddetli ağrıları var ise cerrahi düşünülebilir.

Çikolata kistleri ultrasonografi ile görülerek teşhis konabilir, ancak kist bulunmayan endometriozis hastalığının tanısı kolay olmamaktadır. Kesin teşhis ancak direk gözlem ve patolojik tetkik ile konabilmektedir. Bunun içinde en iyi yol laparoskopidir. 

Endometriozis hastalığının kesin bir tedavisi olmasa da Gebelik hastalığın gerilemesi hatta iyileşmesinde en iyi yoldur. Özellikle gebe kalmayı planlayan ancak gebe kalmakta zorluk çeken hastalarda direk hastaya uygun yardımla üreme tekniklerinden birine yönlenmek en iyi seçenektir. Tüp bebek Tedavisi diğer seçeneklerin başarısız olduğu durumlarda uygun bir yoldur.

Gebeliği düşünmeyen hastalarda hormonal tedaviler, cerrahi girişimler, ağrıyı önlemeye yönelik tedaviler düşünülebilir.